کد مطلب:27881 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:22

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

چرا حضرت آدم از ميوه ممنوعه بهشتي خوردند مگر ايشان پيغمبر و معصوم نبودند

در اين راستا نكته اي چند بايد توضيح داده شود: الف) «عصي» به معناي خارج شدن از اطاعت و فرمان است. حال ممكن است عمل به يك فرمان، واجب باشد يا مستحب. بنابراين استعمال كلمه «عصي» حتماً به معناي خروج از دستور واجب نيست تا مسأله گناه پيش آيد. ب ) امر و نهي گاهي جنبه ارشادي دارد؛ نظير دستوري كه طبيب به بيمار مي دهد. حال اگر مريض خلاف دستور پزشك را مرتكب شد، به خودش ضرر زده است. حضرت آدم(ع) نيز نهي ارشادي شده بود تا از شجره ممنوعه نخورد و مي بينيم كه خورد و نتيجه آن دامنگير خودش شد. ج ) هم چنين دوراني كه حضرت آدم در بهشت مي گذارنيد، دوران تكليف نبود. تكليف از وقتي شروع شد كه آدم به زمين هبوط كرد. پس وقتي تكليف نباشد، گناهي هم وجود نخواهد داشت. د ) گناه دو نوع است: نسبي و مطلق. گناه مطلق آن است كه براي همه گناه است؛ نظير دروغ، ظلم و دزدي؛ ولي گناه نسبي آن است كه اين عمل نسبت به فرد يا مقام خاصي نامناسب است؛ مثلاً اگر يك كارگر ساده براي ساختن بيمارستاني، يك روز حقوق خويش را بپردازد، عمل او شايسته تقدير است؛ ولي اگر يك ثروتمند بخواهد همان مقدار را بپردازد، عمل او نامناسب و شايسته ملامت است. اين را «گناه نسبي» يا «ترك اولي» مي گويند كه نه گناه است و نه مخالف با مقام عصمت. در متون اسلامي نيز از ترك علم مستحب، به معصيت ياد شده است؛ مثلاً امام باقر(ع) درباره نمازهاي نافله روزانه مي فرمايد: «اينها همه مستحب است و واجب نيست... و هر كس آن را ترك كند، معصيت كرده است»، {V(تفسير نورالثقلين، ج 3، ص 404 ، طبق نقل تفسير نمونه، ج 13، ص 324)V}. با توجه به بيان مذكور عمل حضرت آدم(ع)، ترك اولايي بيش نبوده و منافات با مقام عصمت آن پيامبر الهي نداشت.